سلام دوستان الان يك search زدم تا ببينم كه وبلاگ بنده در جستجو پيدا ميشه يا نه. تو صفحه اول كه نبود ولي يك خبر جالب به پستم خورد ميخواهم بزارم شما هم ببينين از لينك :
newsجزئيات ساخت ۲۲ سد زير زميني درگفت و گوي «ايران» با مجري طرح مطرح شد خشكسالي كه هرچند سال يكبار دامان خود را بر روي كشورمان مي گشايد باز هم از راه رسيده است و تمام دستگاه ها بسيج شده اند تا تبعات آن را به حداقل ممكن برسانند، در اين ميان ساخت سدهاي زيرزميني به عنوان يكي از راهكارهاي زيرساختي مقابله با خشكسالي در دستور كار وزارت جهاد كشاورزي قرار گرفته است و امسال ساخت ۲۲ سد زيرزميني كليد خورده و قرار است تا پايان سال به اتمام برسد. اين دسته از سدها داراي مزيت هاي ويژه اي هستند كه موجب شده در تمام دنيا نگاه ويژه اي به آنها صورت گيرد. براي آشنايي با سازه، كاركرد و مزيت هاي سدهاي زيرزميني و جزئيات احداث اين ۲۲ سد با دكتر ميرمسعود خيرخواه زركش رئيس پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري و مجري سدهاي زيرزميني گفت وگويي انجام داده ايم كه مي خوانيد:
آقاي دكتر به عنوان نخستين سؤال اجازه بدهيد بپردازيم به تعريف سدهاي زيرزميني و اين كه اصولاً اين سدها چه نوع سازه اي دارند
سدهاي زيرزميني سازه هايي هستند كه در زير زمين ساخته مي شوند و با مسدود كردن جريان طبيعي آب هاي زيرزميني، سبب ايجاد ذخاير آبي در زير زمين مي شوند. سدهاي زيرزميني در محل آبراهه هاي خشك و خشك رودهاي آبراهه هاي فصلي و نه رودخانه هاي دائمي ساخته مي شوند و به اين ترتيب به جاي ذخيره آب در سطح، در زير زمين آب ذخيره مي شود كه اين آب هاي ذخيره شده را مي توان با لوله گذاري يا حفرچاه پمپاژ كرد. اگر بخواهم به زبان ساده تر بگويم، همانگونه كه سدهاي روزميني در تنگه هاي مخصوصي بنا مي شوند، در زير خاك و در محل خشك رودها نيز چنين تنگه اي وجود دارند و ما در واقع سدهاي زيرزميني را در اين محل ها مي سازيم.
عمق اين تنگه ها معمولاً از سطح زمين چقدر است
عمق اين تنگه ها در كشور ما معمولاً حداكثر ۳۰ متر است البته اين عمق مي تواند حتي ۶ تا ۷ متر هم باشد.
عمق اين تنگه ها به چه عواملي بستگي دارد
ببينيد ما اگر خاك هاي روي زمين را از اين تنگه هاي زيرزميني برداريم به سنگي مي رسيم كه به آن سنگ «مادر» مي گويند كه اين سنگ غيرقابل نفوذ است و آب نمي تواند در آن نفوذ كند. پس براي ساخت سدهاي زيرزميني، لايه اي به صورت يك كانال برداشته مي شود و در واقع سد در داخل اين كانال تا جايي كه به اين لايه غيرقابل نفوذ برسد احداث مي شود.
سدهاي زيرزميني در كشورهاي ديگر نيز احداث شده و آيا اين كشورها تجربه موفقي از آن داشته اند
بله اين سازه ها از دهه هاي گذشته در مناطق مختلف جهان و به طور مشخص در كشورهاي برزيل، هندوستان، امريكا، كشورهاي عربي نظير تونس، مراكش و الجزاير، ژاپن، چين و آفريقا به كار گرفته شده، در منطقه شاخ آفريقا به كارگيري سدهاي زيرزميني از بيابان هاي برهوت، جنگل هاي انبوه به وجود آورده است.
در كشور ما از چه زماني بحث استفاده از سدهاي زيرزميني به طور جدي مورد توجه قرار گرفت
در كشور ما كار در مراكز تحقيقاتي با همكاري بخش اجرا از حدود ۸ سال پيش شروع شد ولي با پيش آمدن شرايط خشكسالي و دستور مستقيم وزير مبني بر ساخت سدهاي زيرزميني در مناطق مستعد به عنوان يكي از روش هاي كارآمد در بحث توليد آب جديد كاهش اثرات خشكسالي، ساخت اين نوع از سدها به طور جدي در دستور كار قرار گرفت.
سدهاي زيرزميني از چه مزيت هايي برخوردار هستند
ميزان بسيار كم تبخير، كاهش خطر آلودگي، نبود مشكل زير آب رفتن زمين هاي زياد، پايداري سازه اي بسيار بالا، عدم وجود تهديد براي ساكنين و ابنيه پائين دست سد، هزينه پائين و استفاده از منابع آب قابل تجديد (استفاده از آب هاي زيرزميني كم عمق) از جمله مهم ترين مزيت هاي به كارگيري اين نوع سازه ها هستند ضمن اين كه اصولاً احداث اين نوع سدها هيچ لطمه اي به سطح آب هاي زيرزميني نمي زند چرا كه در جاهايي كه اين نوع سد احداث مي شود اولاً هيچ نوع آبي وجود ندارد و اگر هم مقدار كمي رطوبت وجود دارد در حال از دست رفتن است و اگر هم سدي ساخته نشود اين آب به كفه هاي نمكي و آب هاي شور سرازير مي شود.
آقاي دكتر همانگونه كه مستحضر هستيد بحث رسوب يكي از چالش هاي پيش روي سدهاي روي زمين به شمار مي رود، آيا رسوب براي سدهاي زيرزميني هم يك تهديد تلقي مي شود
بحث رسوب در سدهاي زيرزميني دقيقاً برعكس سدهاي روي زمين است يعني در نوعي از سد زيرزميني كه ضخامت آبخوان آن ۵ تا ۶ متر است رسوبگذاري يك مزيت تلقي مي شود و هر چه رسوب بيشتر باشد آبخوان سد بزرگتر مي شود.
چند نوع سد زيرزميني داريم
به طور كلي سدهاي زيرزميني به سه گروه حفاظتي، مخزني و انحرافي قابل تقسيم هستند كه شرح هر گروه در مجال اين گفت وگو نمي گنجد.
هزينه احداث هر سد زيرزميني به طور ميانگين چقدر است
از باب مقايسه مي توان گفت احداث ۳۰۰ سد زيرزميني كه مي تواند ذخيره آبي در حد سد كرج داشته باشد حدود ۷۵ ميلياردتومان هزينه دارد. ولي در مجموع مي توان گفت ساخت هر سد زيرزميني تقريباً هزينه اي معادل ۲۵۰ ميليون تومان دارد.
هر سد تا چه ميزان آب را مي تواند ذخيره كند
اين ميزان متفاوت است ولي مي توان گفت مخزن سدهاي زيرزميني مي تواند از ۲۰-15 ليتر در ثانيه تا ۱۵۰-100 ليتر در ثانيه آب تامين كند.
با توجه به شرايط خشكسالي در حال حاضر ساخت چند سد زيرزميني در دستور كار قرار گرفته و در كدام مناطق
به طور كلي ساخت ۳۰۰ سد در استان هاي مختلف در دستور كار قراردارد ولي برنامه ما در مرحله اول ساخت ۲۲ سد زيرزميني در جاهايي است كه بيشتر با مشكل روبه رو هستند.
۷ سد زيرزميني در استان فارس، ۴ سد در استان كرمان، ۲ سد در استان سمنان، ۲ سد در استان اصفهان، ۲ سد در استان خراسان جنوبي، ۲ سد در استان خراسان رضوي و در استان هاي كهگيلويه و بويراحمد، قزوين و آذربايجان شرقي هر كدام يك سد.
طول دوره ساخت هر سد زيرزميني چقدر است و اين سدها چه زماني به بهره برداري مي رسند
دوره ساخت هر سد زيرزميني معمولاً بين ۸ تا ۱۰ ماه است و انتظار داريم بخش عمده اين ۲۲ سد تا پايان سال جاري به بهره برداري برسند.
اعتبار اين سدها تامين شده
خوشبختانه با توجه ويژه دولت به اين بحث اعتبار لازم براي ساخت ۲۲ سد تامين شده و رايزني ها براي تامين اعتبار مابقي سدها يعني ۲۷۸ سد ديگر ادامه دارد.
چه مصالحي براي ساخت سدهاي زيرزميني به كار گرفته مي شود
همان مصالح محلي مانند آجر، خاك رس، بتن، سنگ سيمان.
آيا در كشور سد زيرزميني داريم كه به بهره برداري رسيده باشد
البته سد زيرزميني كوثر دامغان نمونه موفقي است كه هم اكنون در حال آبدهي است و اگر شما به اين منطقه مراجعه كنيد باور نمي كنيد ذره اي آب در آنجا وجود داشته باشد. ولي سد زيرزميني كه ايجاد شده مردم را بهره مند كرده است.
آقاي دكتر به عنوان آخرين سؤال مي خواهم از شما نه به عنوان رئيس پژوهشكده حفاظت خاك و آبخيزداري و مجري سدهاي زيرزميني بلكه به عنوان يك محقق بپرسم كه زماني كه شما اين طرح را براي نخستين بار ارائه كرديد از سوي وزارتخانه چه برخوردي با شما شد
خب بايد بگويم تا قبل از ارائه اين طرح نه آقاي اسكندري را ديده بودم نه شناخت شخصي از ايشان داشتم و فقط به عنوان يك محقق در زيرمجموعه ايشان فعاليت مي كردم وقتي اين طرح را ارائه دادم آقاي وزير از من پرسيدند مي تواني اين طرح را اجرايي كني. گفتم بله و تاكنون كه در خدمت شما هستم ايشان از اين طرح حمايت كرده و هم اكنون مي توان گفت اين فناوري در كشور به حد قابل قبولي رسيده و مي توان آن را صادر كرد.
روزنامه ايران، شماره 3972 به تاريخ 18/4/87، صفحه 21 (ايران اقتصادي)