مطالعه بیلان آبی مخازن سدهای زیرزمینی با استفاده از نرم افزار MODFLOW (مطالعه موردی: سد زیرزمینی مسیل روستای صوفی-ماکو)
Study of water balance in subsurface dam's cachment, using MODFOLW software
سلام، با توجه به آخرین وضعیت موجود باید عرض کنم که بنده از امروز یعنی 1389/10/06 نهایتاً تا تاریخ 1389/11/30 زمان دارم تا دفاع از پایان نامه رو انجام بدهم ولی ظاهراً تا اواسط اسفند ماه نیز می توان از پایان نامه دفاع نمود لذا با فرض دفاع در اواخر بهمن ماه 54 روز وقت دارم تا دفاع کنم لذا زمانبندی ای که در نظر گرفته ام بصورت زیر است.
14 روز جهت اتمام مدل
با توجه به وضعیت فصول گذشته که قبلاً نوشته شده، نوشتن فصول 6و7 نهایتاً 10 روز
ویرایش فصول 5 روز
ارئه نسخه به اساتید جهت ویرایش وتائید، 7 روز
تهیه وساخت فایل دفاع PowerPoint ، 5 روز
کارهای متفرقه 7 روز
که با ین زمانبندی بنده تقریباً 1 هفته زمان اطمینان خواهم داشت. به هر حال اگر بخواهم در مورد وضعیت فصول صحبت کنم باید عرض کنم که فصول 1 الی 4 بنده نوشته شده ولی ویرایش فنی و لغوی در آن انجام نداده ام و فصل پنجم هم در دست نوشته شدن است و فصل 6 و هفت نیز بعلت آنکه نیاز به ان دارد که از مدل جواب بگیرم باید در حین آن و یا بعد از آن نوشته شود. آخرین وضعیت تقسیم بندی فصول به شرح زیر است.
فصل اول:سدهای زیر زمینی
فصل دوم:پیشینه تحقیق
فصل سوم:معرفی نرم افزار Modflow
فصل چهارم:معرفی محل
فصل پنجم:مواد وروش تحقیق
فصل ششم:توسعه مدل
فصل هفتم:نتیجه گیری و پیشنهادات
در عین حال متاسفانه در 3 بهمن ماه برای آزمون دکترای 1390 باید ثبت نام کنم، همچنین در اسفند ماه هم آزمون نظام مهندسی در راه بوده و همچنین آزمون GRE و TOEFL نیز در راه است. از طرفی دیگر قصد دارم که مقاله هم بنویسم. خدا کمک کند!!
سلام، بالاخره در شرایط Steady مدل بدون حضور Recharge و Evapotranspiration برای شهریور 1383به واریانس 4.39 رسید. حالا دیگر نمی توان با تغییر پارامترهای رودخانه ویا زهکش مدل نسب به کوچکتر کردن واریانس اقدام کرد چراکه هر کدام از آنها مقدار قابل توجهی از هدهای مدل را جابجا می کنند و اصولاً جهت Fine Tunning باید از تغییر داده های با دامنه تاثیر زیاد اجتنای کرد و رفت سراغ پارامتر هدایت هیدرولیکی و با تعریف محدوده های مختلف نسبت به کالیبراسیون دقیقتر اقدام کرد. یکی دیگر از مشکلات موجود در سر راه مدل آن است که قنات دوم طرح که در پایین دست سد زیر زمینی قرار دارد بعد از اجرای سد با کمک یک زهکش سرتاسری تغذیه می شود که این خود شرایط زهکش را تغییر می دهد، لذا باید کل مسیر را از ابتدا تعریف کرد اما سلولهای زهکش بالا دست سد را در Period های قبلی غیر فعال نمود.
سلام، دوستان از تیتر تعجب نکنید، آخه الان ساعت 1:10 am هست و بنده در نهایت یاس و ناامیدی دارم از نو برنامه رو اونهم تو شرایط Steady از اول Run می کنم. بله دیگه اینجوریاست، پایان نامه اینش سخته دیگه !!!!!!! به هر حال مساله اینه که من بعد از استخراج نفوذ و تبخیر وتعرق بعد از کالیبراسیون شهریور ماه 1383 رفتم دنبال مهرماه ولی اصلاً جوابها بی ربط بودن واسه همین با آقای دکتر رضایی و خانم مهندس حسنی مشورت کردم (بعد از کلی سوزاندن فسفر) آخر سر برگشتیم به اول و باید کارهای زیر رو انجام بدهیم (به نقل از خودم، دکتر رضایی و خانم مهندس حسنی):
قبل از هرچیز باید برم (که الان رفتم) توی شرایط Steady تا جای ممکن مدل رو کالیبره کنم، البته بدون Recharge و Evapotraspiration تا پارامترهای ثابت کالیبره بشن.
بعد باید Recharge وEvapotranspiration رو وارد کنم و باز کالیبره کنم واز حالت Steady برم روی حالت Transient.
بعد باید چند Period تعریف کنم (متاسفانه نه تو سال 83 و نه 84 یکسری ماه کامل از یک سال رو نداریم.) تا ماههای مورد مطالعه رو وارد کنم و بعد باز کالیبره کنم، احتمالاً بعد اون باز با سال 84 هم کالیبراسیون انجام بدم.
آخرسر برم رو پش بینی برای سالهای 85 و 86
البته گفتنش راحته، بنده فعلاً که تو شماره 1 گیر هستم. راستی معلوم نیست که در مراحل پیشرفت چه مشکلاتی پیش بیاد، خدا رفتگان این خانم مهندس رو بیامرزه واقعاً چند جا کمک درست و حسابی برام کرده. به هر حال مسولیت اصلی به عهده خودمه، متاسفانه بعلت کمی وقت (آموزش می گه تا آخر بهمن ماه، یهنی 2 ماه تمام) می ترسم نتونم تموم کنم. البته تدابیری هم اندیشیدم از جمله اینکه وقتی برنامه پیشرفت نداره شروع می کنم فصلها رو می نویسم، حالا کی میخواد بره مقاله هم کار کنه!!!! انشا الله که بتونم برسم به هر حال خواستم درد دلی کرده باشم. هرکی موضوعی شبیه این کار می کنه می دونه که بنده چی میگم. این مدل واقعاً چیز حساسیه به چند دهم یا صدم یکدفعه می بینی 2 تا از پیزومترها خشک شدن و.... راستی روی نرم افزار محاسبه تبخیر، راواناب و نفوذم چند تا تغییر گرافیکی دادم ولی متاسفانه نتونستم تو صفحه Download وبلاگ بزارمش واسه همین بجاش اینجا برچسب لینک رو هم میزنم و ازینجا می زارم واسه DOWNLOAD.
با سلام. بالاخره خودم آستینها رو زدم بالا و تحت Excel یک نرم افزار نوشتم که از روش Thornthwaite تبخیر و تعرق رو محاسبه کرده و با کمک روش SCS رواناب رو بدست می آره، بعد از اون هم نفوذ رو حساب میکنه. متاسفانه عکسشو نتونستم رو هاست بزنم پس مستقیم قرار می دهم رو وبلاگ در ضمن می تونین برین از قسمت دانلود وبلاگ نرم افزار رو که گزاشتمش تو rapidshare دانلود کنین. اگه هم زمانش گذشته بود به من یک Email بزنین براتون بفرستم.
سلام، متاسفانه هنوز مشکل داده های ورودی برای Recharge و Evapotranspiriation، وجود دارد. چونکه داده هاییکه از نرم افزار خانم مهندس حسنی برای Recharge بدست آمده مساوی صفر شد و بنظر جناب آقای دکتر رضایی این احتمال بسیار کم می باشد. با این وجود در مذاکرات تلفنی با خانم مهندس حسنی از احتمال وجود خشکسالی سراسری در حین سالهای 82 الی 87 صحبت به میان آمد که احتمالی قریب به یقین است. در نتیجه دست بکار شدم و خودم نرم افزار محاسبه تبخیر و تعرق و نفوذ نوشتم که از روش Thorenthwaite عمل می کند. بنظر می رسد که جوابهای بدست آمده منطقی هستند. با این وجو قرار است که نتایج بدست آمده از دو نرم افزار تحت Excel رو به دکتر رضایی نشان بدهم.
سلام، بالاخره پس از کلی کلنجار رفتن با مسال و افراد و با کمکهای بی دریغ جناب آقای دکتر رضایی و همچنین خانم مهندس حسنی به یکسری نتایج اساسی دست پیدا کردم و فکر می کنم دیگه کار تمومه و دیگه می تونم پایان نامه رو نهایی کنم. به این دلیل تو این قسمت در مورد داده های ایستگاه هام صحبت می کنم: در این طرح که واقع در شمال استان آذربایجان غربی و تقریباً میان دو محدوده "33.09'49'44 East و "27.68'7'39 North هست، بنده (همانطور که قبلاً هم گفته بودم) رفتم سراغ اداره هواشناسی استان و از اونجا تو نستم داده های ایستگاههای چالدران و ماکو و قره ضیا الدین را بدست بیارم و بعداً آوردم و دیدم که متاسفانه در روش پولیگونهای تیسن منطقه بنده داخل محدوده تاثیر ایستگاهها قرار نمی گیره لذا پس از کلی دردسر رفتم سراغ آب منطقه ای استان آذربایجان غربی و از اونجا داده های 3 ایستگاه دیگه به نامهای جمالکندی، پلدشت و بازرگان رو بدست آوردم. بعد از اینکه 6 ایستگاه هواشناسی را پیش هم گذاشتم دیدم که تمامی داده ها در آنها یکسان نیست مثلاً آمارهای موجود برای 3 ایستگاه اول شامل موارد زیر بود:
مختصات جغرافیایی ایستگاه، ارتفاع ایستگاه از سطح دریا
بارش متوسط ماهیانه
درجه حرارت Max ماهانه
درجه حرارت Min ماهانه
درجه حرارت متوسط ماهانه
درجه حرارت مکزیمم مطلق ماهانه
درجه حرارت مینیمم مطلق ماهانه
رطوبت نسبی Max ماهانه
رطوبت نسبی Min ماهانه
متوسط رطوبت نسبی ماهانه
ساعات متوسط آفتابی در هر ماه
میزان تبخیر پتانسیل ماهانه
سمت و سرعت باد روزانه
تعداد روزهای یخبندان
که آمار های موجود در فایل ارائه شده به بنده در محدوده سالهای 82 تا 89 برای ایستگاه چالدران و سالهای 64 تا 88 برای ایستگاه ماکو و سالهای 47 تا 89 برای ایستگاه قره ضیاالدین می بود که بخوبی سالهای مورد بررسی طرح را یعنی 83 تا 86 را پوشش می داد. داده هاییکه از طریق سازمان آب منطقه ای گرفته بودم شامل موارد زیر بود:
مختصات جغرافیایی ایستگاه، ارتفاع ایستگاه از سطح دریا
درجه حرارت Max ماهانه
درجه حرارت Min ماهانه
درجه حرارت معدل ماهانه
درجه حرارت حداکثر مطلق ماهانه
درجه حرارت حداقل مطلق ماهانه
بارش متوسط ماهانه
میزان تبخیر از تشتک ماهانه
نم نسبی 6:30 ساعته
نم نسبی 12:30 ساعته
نم نسبی 18:30 ساعته
مجموع سرعت باد در ماه به Km
که محدوده داده های این ایستگاهها در سالهای 78 تا 86 برای حوزه ایستگاه تازه کند بازرگان و سالهای 45 تا 86 برای ایستگاه پلدشت و سالهای 81 تا 86 برای ایستگاه جمالکندی بود. همانطور که مشاهده می شود این 6 ایستگاه در صورتیکه در نظر داشته باشیم که از داده های هر 6 تا از آنها استفاده کنیم دچار مشکلات زیادی خواهیم شد، چراکه علاوه بر اینکه از هر فرمولی برای تمامی آنها نمی توان استفاده کرد و از طرفی دیگر بعلت اینکه منطقه مورد نظر در میان ترکیبی از ایستگاههای اداره هواشناسی و سازمان آب منطقه ای قرار داده شده است باید از درون یابی و یا رسم منحنی های همباران، همدما و... استفاده کرد که کاری بود بس زمانگیر. جهت اینکه هر یک از مطالب از حوصله خواننده خارج نباشد ادامه آنرا در مطلب بعدی می نویسم.
بتن علیرغم استحكام ذاتي، به دليل معايبي چون ضعف در آب بندي، مقاومت شيميايي پايين، مقاومت كم در برابر ضربه، تخلل ذاتي، انعطاف پذيري محدود، مقاومت سايشي و ... نيازمند محافظت و تقويت مي باشد.
مزایای روش آب بندی IWS: -مقرون به صرفه بودن -بالا بودن سرعت انجام كار (دراکثر مواقع بدون نیاز به خارج نمودن سازه از سرویس) -داراي غلظت و خواص فيزيكي بالا -كاهش احتمال نشت به ميزان 99/95% بعد از عمليات تزريق -متورم و حجيم شدن اين ماده بعد از تركيب با آب -توانايي همگوني و همگيري بالا با بتن -طول عمر يكسان HOP با بتن آب بند شده -عدم اثر نامطلوب HOP بر روي آب -پايين بودن تعداد حباب هاي تشكيل شده در حالت نهايي -دارا بودن حالت الاستيكي بسيار بالا -داراي حالت ارتجاعي بسيار بالا در برابر انقباض ها و انبساط هاي بتن -واكنش 100% با هر مقداري از آب -ترکیب HOP با هر نوع آب (اسیدی، بازی، مطلق، مضاف) -داراي خاصيت چسبندگي بالا با ذرات خاك -آب بندي عمقي ترك هاي سازه به علت شيوه منحصر به فرد انجام كار -آب بندي ترك ها و درزهاي موئي داخل بتن و جلوگيري از رشد آن ها -آب بندي جريان هاي شديد آب هاي زيرزميني -جلوگيري از نشت آستركاري -جلوگيري از فوران ناشي از كوتاهي پرده شمع -مقاوم در برابر فشار آب و فشارهاي هيدرواستاتيك -قابل رقابت بودن با كليه روش هاي رايج در آب بندي از نظر هزينه، كيفيت و مدت زمان انجام كار
اگرچه شیوه تزریق و شیوه بخیه بتن از همپوشاني بالايي برخوردار مي باشد اما شیوه بخیه، نقطه نشتي را با استفاده از مواد ترکیبی پلی اورتان و پلی یورتان در تركيب با هوا، به صورت سطحی آب بندی مي كند. به طوريكه، فقط نقطه نشتی آب بندی شده و نقطه آبده یا مبدا آبدهی آب بندی نمی شود. ولی در شیوه تزریق هر دو نقطه آبده و نشت به شکل عمقی آب بندی می شوند.
مصارف HOP: -تعمیر عیوب ديوارهاي حائل -پرده شمع (پرده آب بند سد) -بدنه تونل ها، گذرگاه ها و سازه هاي زيرزميني -تثبيت ذرات در سدهاي خاكي -چاله آسانسور، آب انبار، استخرها و مخازن آب و ... -جلوگیری از نشت آب به داخل ساختمان -ترك ها و درزهاي سازه هاي بتني -تونل، لوله و كانال هاي فاضلاب -حوضچه های پرورش ماهی -درزهاي انبساطي (Expansion Joint)
سلام. امروز با شماره ای که آقای دکتر داده بودند تماس گرفتم و با جناب آقای مهندس مهدیزاده (دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری) در مورد تبخیر و تعرق صحبت کردیم. ایشون پایان نامشون در مورد تبخیر و تعرق بود ایشون می فرمودند که:
تبخیر عبارتست از از دست دادن آب از سطح محلهایی مانند رودخانه، دریاچه و خاک.
تعرق عبارتست از از دست دادن آب از سطح بدنه گیاهان
از طرفی دیگر بعلت اینکه ، تعیین دقیق این عدد ممکن نیست لذا با پارامتر جدیدی به نام تبخیر و تعرق مواجه هستیم. بنا بر عقیده ایشان چونکه داده های بنده بصورت متوسط ماهانه هستند باید از روش تبخیر و تعرق بلانی-کریدل استفاده کرد و باز هم بنا بر نظر ایشان در این فرمول به P (درصد ساعات آفتابی) و T (متوسط درجه حرارت و طول وعرض جغرافیایی احتیاج خواهد بود و از طرفی دیگر بعلت وجود ضرایب تصحیح در مورد استفاده از این فرمول شک داشتند. در مورد Recharge هم فرمودند که با آقای دکتر رضایی همنظر هستند و استفاده از فرمول C.I.A=Q را پیشنهاد می کنند اما همانطور که مشخص میشود این فرمول دارای پارمتر I بوده و بعلت اینک شدت بارش (بعلت نبود زمان بارش) در دست نیست، لذا دقیقاً نمی توان از آن استفاده کرد. لذا قرار شد امروز برای بنده فایل Excel جهت محاسبه تبخیر و تعرق از روش بلانی - کریدل را بفرستند. بعد از ایشون با آقای دکتر رضایی تماس گرفتم که متاسفانه موفق به صحبت با ایشون نشدم. پس به ناچار دوباره دست به دامان خانم مهندس حسنی شدم (ایشون در مورد مدل سازی یک دشت وسیع کار می کنند). ایشون می فرمودند که مقدار Recharge رو از روی 700 چاه پمپاژ منطقه و 3% مقدار نفوذ آن بدست آورده اند و از طرفی دیگر روش بلانی - کریدل را جهت استفاده تایید کردند. و قرار شد که ایشون هم فایل Excel در مورد محاسبه نفوذ و تبخیر و تعرق به من بفرستند. از طرفی دیگر بنده سوالی داشتم که کسی جواب نمی داد در مورد سطح تاثیر داده های هواشناسی. یعنی اینکه مثلاً اگر داده ما برای ماه شهریور 10 میلیمتر باشد، این داده بر چه سطحی از منطقه تاثیر گزار است؟ چراکه باید مقدار Recharge و Evaporation را برای هر سلول مجزا یا بصورت منطقه ای وارد کرد تا با ضرب ارتفاع در سطح مقدار حجم (بیلان) بدست آید. که بنظر ایشون نرم افزار ایشون عدد حاصله را از نظر سطح بی بعد خواهد کرد ولذا قابل استفاده بصورت عمومی می باشد. فعلاً که منتظر هستم ببینم چطور میشه. حتماً نتایج را با شما در میون خواهم گزاشت.
با سلام. بالاخره پس فردا با آقای دکتر رضایی قرار گزاشتیم تا در مورد Evaporation و Recharge rate تصمیم بگیریم. الان هم دارم فصل سوم رو جمع و جورش می کنم، فکر کنم یکم بیشتر از اونی که فکر می کردم طول بکشه آخه مطلب در مورد Modflow زیاد میشه نوشت تازه خودم هم بدم نمیاد یکم بهش حجم بدم. بعد از جلسه فردا می تونم دقیقاً برم روی Fine Tuning تا نتایج خودشونو مشخص کنن و بعد از اون میشه مدلهای بعد از احداث سد رو بررسی کرد. برنامه بعدی هم مقاله هستش!. فعلاً 2 تا موضوع خوب برای کار کردن تو ذهنم دارم. تازه احتمالاً بعداً با آقای دکتر عبقری صحبت کنم که یکم برم تو نخ Arcview البته اگه قبول کنه، که روی این مساله هم زیاد میشه مانور داد. در ضمن میخواستم در این پست از تمامی دوستان که بهم Mail می فرستن و اظهار نظر می کنن تشکر کنم، سعی میکنم حتماً مطالبی رو که تاکید می کنید مد نظر قرار بدم.
با سلام. خوشبختانه بالاخره اولین مدل کالیبره شده بنده با داده های نیمه فرضی تقریباً به اتمام رسید. (چه برای قبل و چه برای بعد از احداث) حالا وقتشه که با پیدا کردن مقادیر دقیق Recharge و Evaporation شروع کنم به fine tuning و کالیبراسیون دقیق ولی حقیقت این است که در کالیبراسیون طرحهایی مانند پایان نامه بنده بعلت کوچک بودن ابعاد و نیز تغییرات در حد سانتیمتر و میلیمتر و با توجه به در نظر گرفتن ناهمواری و نا هماهنگی های موضعی و احتمال تاثیر پدیده موئینگی و... دقت زیاد میسر نخواهد بود و مشاهد واریانسهایی در حد دهم و صدم دستاوردی بزرگ به شمار می آید. چراکه در ابتدای امرعده زیادی معتقد بودند که این طرح اصلاً جواب نخواهد داد. از طرفی دیگر جواب ندادن داده ها علل منطقی دیگری هم دارد و آن اینکه در طرح اصلی نیز احتمال وجود شکاف و ترک در بستر یا دیواره مطرح شده چراکه جوابها نا متقارن می بوده اند.
سلام. همونطور که تو مطلب قبل هم نوشته بودم مدل کالیبراسیون اولیه را پشت سر گذاشت و نوبت کالیبراسیون دقیق هستش. با این منوال دیدم بد نیست که شکل وضعیت حرکت آبهای زیرزمینی رو در کف مخزن در شرایط اولیه قرار بدهم ببینین.
با تشکر و احترام بابک واحددوست. Babak. Vaheddoost Babakwa@gmail.com
بله دوستان، همونطور که از تیتر مشخص میشه بنده برای اولین مدل کالیبراسیون شده سد زیرزمینی صوفی مربوط به اطلاعات شهریور 81 با داده های رودخانه و زهکش (قنات) با واریانس 0.16 موفق به این کامیابی اولیه شدم اما در قسمت زهکش (قنات) و در در بخش Water budget که دبی قنات بنده در آن تاریخ حدود 13 lit/sec بود داده های مدل نزدیک 14.8 lit/sec را نشان میدهد که بنظر خودم موفقیت اولیه خوبی به حساب میاد. نکات اساسی در تغییر حالت از واریانسهای بالا به این مقدار موارد زیرهستند.
زمان را از حالت Steady به transient تبدیل کردم.
با توجه به تغییر زمان به غیر ماندگار، ضریب ذخیره ای رو که توی طرح بدست آمده را در مدل دخیل نمودم.
به کمک آقای دکتر رضایی مقدار Bulk Density را هم قرار دادیم چون بنده در اوایل درک دقیقی از Bulk Density نداشتم.
با نظر اجمالی به مدل پایان نامه و همفکری با جناب خانم مهندس حسنی پکیج های رودخانه و زه کشم رو هم از سیستم cell by sell input method تبدیل کرد به سیستم poly line input method. چون تو این حالت کنترل بعضی از موارد مانند عرض رودخانه یا زهکش راحتتر بود چون سیستم گرید بندی بنده ثابت بود و آب باریکه جاری در کف مخزن بنده به هیچ وجه با عرض 5 متر مطعلق به مش بندی بنده همخوانی نداشت.
محل سد را با کد 1- در نظر گرفتم که البته این مربوط به قسمت کالیبراسیون نمی شود.
خوشبختانه نتایج جالبی هم گرفته شد؛ با کمک PMPATH مشاهده کردم که همانطوریکه در طرح هم به آن اشاره شده بود. قنات دیرسک که واقع در دل مخزن ما می بود بعلت عدم بررسی های اولیه و بالاتر بودن Elevation آن از روی تاج سد بیشتر دارد زه پس میدهد تا اینکه مخزن ما را زهکشی کند از طرفی دیگر رودخانه در بالادست آب را به سفره داده و در پایین دست آنرا زهکشی می نماید (بعلت شرایط توپوگرافی). و چون در ابتدا من کل مسیر اولیه رودخانه را در نظر گرفته بودم ، رودخانه از کنار پیزومتر شماره 3 بنده هم رد میشد درحالیکه در عمل همانطور که در گزارش بازدید از محل هم مشخص بود آب باریکه جاری را قبل از رسیدن به محل سد در بالادست سوار کانالی کرده و از محدوده طرح خارج می نمایند که این می تواند دلیل منطقی ای برای عدم تطبیق پیزومتر 3 که در پایین دست سد قرار دارد باشد چراکه حدود 90% از اینکه واریانس زیاد است مربوط به پیزومتر3 می باشد و در آن نقطه داده های زیادی در دست نیست و از طرفی دیگر بعد از مشاهده شرایط محیطی احنتمال آنرا می دهم که در محل تراوش آب یا جریان آب به طرف آن در قسمتهای پایین دست برقرار باشد یا که خود حوزه آبریز سد ما آب هدایت شده ارتفاعات خود را به سمت این پیزومتر بصورت موضعی هدایت کند. و با این منوال مشاهده گردید که در کف مخزن ما جریانهای عمومی بصورت سرگردان در جهتای مختلفی سیر کرده و گاهی در محلی (علیرغم شرایط توپو گرافی) انباشته می شوند و در ادامه پیشروی زمانی آن محل را رد می کنند.
حال در فاز بعدی جهت Fine tunning باید مقادیر Recharge و Evaporatian رو قرار بدم تا دقیق کالیبره بشه و بعد از اون باید برای ماههای سالهای 83 و 84 به تعداد 24 مدل کالیبراسیونی انجام بدهم (البته ضروری نیست و برای افزایش دقت و کنترل صحت مدل انجام می شود). و بعد برم سر سالهای 85 و 86 که نتایج احداث سد را مقایسه کنم. بعد از اون هم در نظر دارم چند تا مقاله کار کنم که احتمالاً اولیش برای یک کنفرانس داخلی باشه.
سلام دوستان. در چند مطلب قبل مطالبی رو از چند لینک قرار دادم، هرکی مایل باشه که خود سایت رو ببینه مراجعه بکنه به آخره صفحه هر مطلب. چون اونجا لینکش رو قرار دادم. در مورد این آخریه فکر می کنم که قسمت دسته بندی رو از روی سایت من برداشته چون من اینکارو برای اولین بار انجام دادم. به هر حال ادعایی ندارم و مطالبی رو قرار دادم تا همه استفاده کنند. تو این قسمت چند تا لینک برای دانلود PDF قرار میدهم برین ببینین. البته به زبان انگلیسی هستن.
در مناطق خشک و نیمه خشک جهان ماسه و شن ته نشین شده در آبراههها و رودخانهها میتوانند آب را برای اهداف شرب همانند آبیاری فراهم کنند. بعضی از آبراههها فصلی هستند ولی میتوان آن را دائمی کرد. بستر آبراهههایی که خشک هستند ولی دارای پوشش گیاهی سبز در بستر و پهنههای سیلابی هستند، نشان میدهند که آنها بایستی منبع آب در مجاورت زیر سطح بستر باشند. سدهاي زیرزمینی به صورت موانعی هستند که در زیر سطح زمین براي مهار جریان های آب زير سطحي در آبرفت طبيعي ایجاد مي گردند. اين موانع مي تواند به صورت موانع فيزيکي و يا هيدروليکي باشند .معمولاً موانع هيدروليکي در مجاورت سفره هاي آب شور در کنار دریا ، با هدف سد کردن آب شور دریا و حفاظت از سفره هاي آب شيرين در مجاورت آب شور انجام مي گيرد.
سدهای زیرزمینی سیلابهایی را که منافذ ذرات درشت دانه بستر رودخانه را پر کرده و به سمت پائین دست از زیر زمین زهکش میشوند را کنترل میکند. سدهای زیرزمینی اجازة عبور آب باران بدون کاهش جریان به سمت اهالی در پائین دست میگردد. علاوه براین سدهای زیرزمینی هیچگونه نیازی به نگهداری نداشته و توسط ماسه یا گل مسدود نمیشوند. افت ناشی از تبخیز نیز غالبا زمانیکه آب در ماسه ذخیره میگردد وجود نداردوجود شرایط زمين شناسي و توپوگرافي مناسب زير سطحی براي مخزن ذخیره آب و نيز براي محل احداث سد زيرزميني ، مشابه آنچه براي سدهاي روي سطح زمین در نظر گرفته مي شود، حائز اهمیت است .که چنین شرایطی در محل مخروط افکنه هاي واقع در دامنه هاي کوهستانی دهانه خروجی دره ها و مسيل ها فراهم مي باشد و نیز سنگ بستر در اين گونه موارد بايستي داراي نفوذ پذيري خيلي کم و يا غیرقابل نفوذ جهت تجمع و ذخیره آب باشد. بسیاری از کشورهای در حال توسعه در مناطقی که بارندگی به صورت فصلی و غیرقابل پیش بینی بوده ، واقع شده اند در این کشورها تهیه آب تا حد زیادی از طریق ذخیره کردن آن در فصل پر باران برای فصل های کم باران و در سال های مرطوب برای سال های خشک انجام می شود. یکی از راه های برطرف کردن کمبودهای فصلی آب ، استفاده از آبهای زیرزمینی است .ولی در برخی نواحی در اواخر فصل خشک ، حتی منابع آب زیرزمینی نیز به انتها می رسند و یا آب زیرزمینی در دسترس نیست و برای بهره برداری از آن نیاز به حفر چاه های عمیق و نصب پمپ است که البته این روش مقرون به صرفه نیست . سفره های آب زیرزمینی خود به دو قسمت تقسیم می شوند : الف) سفره های آزاد : در این نوع سطح ایستابی همان سطح فوقانی منطقه اشباع بوده و مقدار فشار در سطح ایستابی برابر فشار اتمسفر می باشد . سفره های تحت فشار : به سفره های آرتزین یا محصور معروفند و در محلهایی تشکیل می شوند که اب زیرزمینی توسط لایه ای نسبتآ" نفوذ ناپذیر از بالا محدود شده و در نتیجه آن آب زیر زمینی تحت فشاری بیش از فشار اتمسفری دارد . ب) گروه دوم مخازنی هستندکه در لایه های شکافدار، توده های آهکی و دولومیتی و همچنین بر اساس اطلاعاتی که در چند سال اخیر بدست آمده در توده های باز التی شکافدار تشکیل می شوند .مجموعه این مخازن به عنوان هیدروژئولوژی کارستیک شناسایی می شوند که به جای یک سفره زیر زمینی گسترده پیوسته یک مجموعه از شکافهای مرتبط که بعد عبور جریان آب است را به وجود می اورد . برای نمونه این نوع مخازن می توان غار آبی علی صدر در همدان را اشاره نمود شکل زیر به صورت شماتیک این مخازن را نمایش می دهد. سدهای زیرزمینی را میتوان از بتن، سنگ و ملات و گابیون با پوشش ضد آب مثل ورقههای پلاستیکی یا لایة رسی و یا خاک تثبیت شده احداث نمود.سدهای زیرزمینی در مقایسه با سدهای معمولی که در عرض رودخانه یا نهر به منظور ذخیره آب ساخته می شوند ، آب سطحی را در مخازن بالادست سد جمع آوری می کنند ولی سدهای زیرزمینی جریان آب زیرزمینی را مسدود می کند و آب را در زیر سطح زمین ذخیره می نماید. همچنین به عنوان سازه جمع کننده ای که جریان آب زیرزمینی را منحرف می نماید به کار می رود.
به عنوان مثال می تواند سفره های مجاور را تغذیه کند و یا سطح ایستابی را در یک سفره با جریان کم طوری بالا ببرد که به سهولت به وسیله عملیات پمپاژ قابل بهره برداری باشد. استفاده از سدهای آب زیرزمینی نسبت به روش های متداول ذخیره سطحی آب دارای مزایای زیادی است. یکی از مزیت نسبی سدهای آب زیرزمینی در مقایسه با مخازن سطحی رایج ، به مقدار تلفات تبخیر از سطح آب باز می باشد، در این روش تلفات تبخیر کاهش یافته و یا حتی به طور کامل از بین می رود. یک بار و برای همیشه طراحی و ساخته می شود و سپس ذخیره آب برای مدت طولانی در دسترس می باشد ، در حالی که حجم ذخیره مفید مخازن سطحی به دلیل رشد گیاهان و ته نشینی رسوبات کاهش می یابد و همچنین به طور مرتب در معرض تبخیر یا خرابی ناشی از طغیان های شدید رودخانه است. در سدهای زیرزمینی آب ذخیره شده کمتر آلوده میشود و مخاطرات سلامتی که در مخازن سطحی وجود دارد، منتفی است و همچنین وقتی از مخازن ذخیره سطحی استفاده می شود، قسمتی از زمین توسط مخازن اشغال می شود ، در صورتی که زمین بالا دست مخازن سد آب زیرزمینی را می توان جهت اهداف دیگر نیز به کار برد. انواع سد زیر زمینی از لحاظ وضعیت قرار گیری در زمین : الف ) طبیعی : لایه های نفوذ پذیر از سنگ یا رس تشکیل شده اند که حرکت آب در برخورد با آنها با کندی مواجه شده ویا قطع می شود . این لایه ها همانند سطح زمین دارای پستی و بلندی می باشند که حاصل حرکت گسلها – آتش فشانها – حرکتهای پوسته ای و.... هستند هنگامی که آبهای زیر زمینی در هنگام حرکت در شیب زمین به یک لایه نفوذ ناپذیر بلند با ارتفاع زیاد برخورد می کنند از حرکت باز ایستاده و در پشت لایه نفوذ ناپذیر که به عنوان سد زیر زمینی عمل می کند جمع میشوند شکل روبرو به صورت شماتیک یک سد زیر زمینی طبیعی را نمایش می دهد .اصلاح و بهبود سدهای زیرزمینی طبیعی و یا ایجاد نوع جدید آن در مقدار ارزش و تاثیر معنی دار آن در ذخیره و افزایش منابع آبی است. ب) سدهای مصنوعی : سدهایی هستند که ساخته دست بشر هستند و به دو دسته مدفون و نیمه مدفون تقسیم می شوند . ب-1 ) سدهای مدفون : این نوع سدها شامل دیواره ای هستند که به طور کامل داخل زمین قرار گرفته اند و مخزن آن در داخل آبرفت بالا دست تشکیل می گردد . اکثر سدهای زیر زمینی از این نوع هستند . سدهای مدفون به دو دسته نزدیک سطح زمین و در اعماق زمین تقسیم می شوند . ب-1-1) سدهای مدفون نزدیک سطح زمین :لایه نفوذناپذیر مصنوعی هستند که عمود بر مسیر آب زیرزمینی قرار گرفته اند و ارتفاع آن از سطح زمین بالاتر نمی آید . ب -1-2-) سدهای مدفون در اعماق زمین : در بعضی مواقع به منظور جلوگیری از خروج آب قنوات در زمان غیر ابیاری وزمستان می توان در محل مناسبی از مسیرقنات اقدام به احداث سد زیرزمینی نمود و آب مازاد را در داخل سفره بالا دست ان ذخیره ساخت . این روش به طور سنتی در بعضی از نقاط کشور به کار گرفته شده است . همچنین با احداث این گونه سدها می توان مسیر برخی از چشمه ها و قناتها را مسدود کرد و اب انها را به سمت چشمه اصلی و مادر چاه قناتها هدایت نمود . ب-2) سدهای نیمه مدفون در سدهای نیمه مدفون دیواره نفوذناپذیر غالبا" تا ارتفاع بالاتری از سطح زمین نیز امتداد پیدا می کند که این نوع سدها می توانند علاوه بر یک مخزن زر زمینی با ایجاد یک مخزن معلق سطحی و رسوب گیری جریان رودخانه یا سیل بر حجم مخزن زیر سطحی خود بیفزاید و آن را توسعه دهد بنابراین برای کنترل سیل نیز مناسب خواهند بود . کجا میتوان سد زیرزمینی احداث کرد؟ ترجیحا سد زیرزمینی بر روی یک لایة نفوذ ناپذیر بدلیل ایجاد حجم بزرگتری از آب احداث میگردد. سدهای زیرزمینی را میتوان در بستر رودخانههای بدون لایة نفوذ ناپذیر نیز احداث کرد ولی ممکن است آب کمتری را ذخیره کنند. علاوه بر این نکات ذیل نیز بایستی مدنظر قرار بگیرد: (۱ در مناطق خشک و نیمه خشک احداث میشوند. (۲ در محلهایی که مصالح بستر دارای نفوذ پذیری بالایی هستند. (۳ در جایی که دارای یک لایه نفوذناپذیر در نزدیکی سطح زمین وجود دارد. (۴ فاصله سد زیرزمینی تا محل مصرف حتیالامکان کم باشد. ۵ )در جاهایی که دارای بارندگی نامنظم بوده و آبراهه فصلی باشد. (۶ در محلهایی که دارای بیشترین مخزن و کمترین ارتفاع اجرا را داشته باشد. ۷ )ماسة درشت دانه آب بیشتری را نسبت به ماسه ریزدانه ذخیره میکند. بستر آبراهههای با مواد ماسهای دشت دانه نیز بهتر عمل میکنند. ۸ )سدهای زیرزمینی نبایستی در مکانهایی که هرزآب روستاها رها میگردد و یا در مکانهایی که آب در آنجاها آلوده میگردد احداث گردند. ۹ )محدودة سد زیرزمینی نبایستی شامل خاکهای شور یا سنگهای شور که آب را شور میکنند باشد. ۱۰ )سد نبایستی برروی تخته سنگهای فرسوده شده و یا سنگهای شکافدار بدلیل نشت آب در آنها احداث شوند شرایط فیزیکی 1- اقلیم : نیاز به مسدود نمودن آب زیرزمینی جهت ذخیره آب اساساَ از نامنظم بودن بارندگی ناشی می شود. در مناطق خشک ، هر قطره آب ارزشمند است و باید ذخیره شود. در مناطق با اقلیم موسمی ، مجموع مقادیر بارندگی سالانه جهت رفع نیاز مردم و کشاورزی کافی است ، اما موسمی بودن آن بدین معنی است که در زمانی از سال آب در دسترس نیست . بنابراین مسدود نمودن آب زیرزمینی به معنای پل ارتباطی بین ماه های دارای بارندگی برای مقابله با خشکسالی های فصلی است. به علاوه بارندگی های موسمی نیز اغلب در مواقع مورد نیاز اتفاق نمی افتد و این مشکل تأمین آب را حادتر می کند. احداث سدهای آب زیرزمینی با هدف افزایش کمی یا بالا بردن سطح ایستایی آبخوان یا تغذیه سفره های مجاور و تحتانی در مناطقی که آب در تمام سال وجود دارد ، نیز صورت می گیرد. همچنین اکثر طرح های اجرا شده در مناطق مختلف دنیا مربوط به اقلیم های خشک ، موسمی و حاره ای خشک و مرطوب است. مطابق تعریف کوپن ، مناطقی که پتانسیل تبخیر در آن ها بیشتر از بارندگی است ، مناطق خشک هستند. یکی از مزیت نسبی سدهای آب زیرزمینی در مقایسه با مخازن سطحی رایج ، به مقدار تلفات تبخیر از سطح آب باز است. 2- توپوگرافی : وضعیت توپوگرافی از نظر امکان احداث سد آب زیرزمینی و همچنین دستیابی به مخازن بزرگ با شرایط تغذیه مناسب و تلفات نشت کمتر ،تا حد زیادی تعیین کننده می باشد. مخزن ذخیره آب در پشت سد می تواند بر روی سنگ بستر و یا سازند های سست تر ولی با نفوذ پذیری کمتر قرار گیرد . به طور کلی محل احداث اینگونه سدها بهتر است در دره ها و یا رودخانه های باریک و یکدست انتخاب شود. در مناطق کوهستانی با شیب تند ، امکان یافتن رابطۀ قابل قبولی بین حجم ذخیره و ارتفاع سد مشکل است. اساسی ترین دلیل احداث سد زیرزمینی ، افزایش ذخیرۀ سفره آب زیرزمینی از طریق جریان طبیعی آب زیرزمینی است.به طور کلی در شرایط طبیعی ، شیب سطح ایستابی و همچنین میزان جریان آب تابع شیب توپو گرافی منطقه است ، بنابراین برای احداث سد زیرزمینی باید حداقل شیب توپوگرافی که مرتباً با شرایط هیدرولوژیکی محل تغییر می کند، موجود باشد. معمولاً شیب محل احداث سدها در حدود 2/0 تا 4 درصد می باشند، اما در برخی موارد به طور استثنا نیز سد ها در شیب های 10 تا 16 درصد ساخته شده اند. 3- هیدروژئولوژی : اغلب بسترهای پوشیده از شن یا ریگ رودخانه ها جهت احداث سد زیرزمینی مناسب می باشند. در لایه های آبده عمیق تر و یا داخل سنگ هایی که به صورت در جا هوا زده شده اند. با وجود این که خصوصیات ذخیره سازی و جریان چندان مناسبی نداشته اند، احداث سد با موفقیت صورت گرفته است. آبدهی ویژه این آبخوان ها بسته به توزیع دانه بندی ، شکل ذرات و تراکم از 5 تا 50 درصد متغیر است. مقدار هدایت هیدرولیکی به نوع مصالح آبخوان وابسته است . به عنوان نمونه هدایت هیدرولیکی شن درشت ، تا هزار برابر شن ریز می باشد و وجود رس در سفرۀ شنی ، گاهی هدایت هیدرولیکی آن را تا هزار برابر کاهش می دهد. بنابراین چنانچه سد زیرزمینی در سفره ای با مصالح ریز دانه احداث شود، معمولاً آب کافی درون فضای خالی خاک وجود داشته ، ولی امکان بهره برداری از آن به خاطر کاهش آبدهی محدود است. احداث سدهای زیرزمینی در سفره های از جنس سنگ های خرد شده امکان پذیر می باشد، این سدها معمولاً از نوع پرده های تزریق هستند که در عمق شکاف های خرد شده و نفوذ پذیر احداث می شوند و جریان آب زیرزمینی را قطع می کنند. با این عمل می توان زه کشی از اعماق را کنترل نمود که به این طریق ذخیره سازی در لایه های فوقانی نیز اصلاح می شود. آبخوان های مسدود شده توسط سدهای زیرزمینی معمولاً کم عمق بوده که این موضوع می تواند دال بر وجود سفره های آزاد باشد. اساس ایده ساخت سد زیرزمینی با هدف ذخیره سازی ، متوقف کردن جریان طبیعی آب زیرزمینی می باشد و قضاوت راجع به مفید بودن سد، مستلزم تخمین اندازه جریان ، شرایط نفوذ پذیری و اندازه شیب سطح ایستابی است. بطور کلی مخازن سد زیرزمینی توسط جریان آب زیرزمینی تغذیه می گردد و برنامه پایش اطلاعاتی، مقدار و جهت آنها را نشان می دهد زمانی که آب ذخیره شده برای آبیاری بالادست سد استفاده شود مشروط بر اینکه آبهای سطحی بقدر کافی نفوذ پذیر باشند، از طریق جریان برگشتی نیز تغذیه مهمی وجود خواهد داشت . اغلب سدهای زیرزمینی برروی سنگ بستر سخت بنا شده اند و به منظور جلوگیری از تلفات نشت از زیر سد ، باید اتصال محکمی بین دیواره سد و سنگ بستر و تکیه گاه ایجاد نمود . با توجه به این که متوقف کردن نشت از طریق شکاف های سنگ بستر، حتی اگر در طی احداث سد حاصل شده باشد ، بسیار مشکل است ، لذا دقت و احتیاط ضرورت دارد و باید توجه نمود که احداث سد در دره های باریک و در طول رودخانه ها صورت می گیرد که همیشه احتمال وجود درز و ترک در سنگ بستر آنها وجود دارد. همچنین تحت شرایط مناسب ، امکان استفاده از لایه با نفوذ پذیری پایین در کف مخزن به عنوان سنگ بستر وجود دارد این لایه می تواند از رسوبات سخت شده یا قسمت یک لایه سنگ هوازده باشد. اصولاً اگر لایه های رسوبی تحتانی به قدر کافی ضخیم باشند نسبتا نفوذ ناپذیر محسوب می شوند ، هر چند که نمی توانند دقیقا همان ویژگی های سنگ کف را داشته باشند که این مساله ممکن است باعث تلفات جانبی آب از مخزن گردد. به هر حال ، اگر هدف مسدود کردن آب زیرزمینی برای تغذیه آبخوان باشد ، روش خوبی است و مشکلی ایجاد نمی کند. 4- رسوبات : تجمع رسوبات در بالا دست سد شنی ، نتیجه نهایی یک سری فرآیند های فیزیکی است که خصوصیات هیدرولیکی رسوبات را تحت تأثیر قرار می دهد. منشأ رسوبات حوضه ، سازند های سنگ مادر موجود در حوضه است که هوازدگی آن ها را متلاشی می کند و پس از این که ذرات توسط فرسایش از هم جدا شدند ، توسط آب حمل می شوند و سرانجام در مخزن ذخیره ، ته نشین می گردند. به طور معمول مراحل فرسایش و رسوب گذاری در مناطق با اقلیم خشک در دنیا در ارتباط با فعالیت های حفاظت خاک و احداث سدهای بزرگ به طور مفصل مورد مطالعه قرار می گیرند. هوازدگی مکانیکی و شیمیایی اثر زیادی بر روی خصوصیات رسوب دارد. سرعت پائین هوا زدگی شیمیایی در اقلیم های خشک ، سبب درشت دانه شدن رسوبات می شوند. مقدار فرسایش عمدتاً به شدت بارندگی ،شیب و استفاده از اراضی بستگی دارد . رسوبات درشتی که بایستی پشت سد شنی جمع شوند ، رسوبات حمل شده به عنوان بار بستر می باشد.بنابراین ضرورت دارد که رگبار های بو جود آورنده جریان های اولیه در شروع فصل بارندگی به قدر کافی شدید باشند که موجب حمل بار بستر گردد. استخراج آب (بهره برداری): یک سد زیرزمینی معمولاً دارای یک زهکش در قاعده سد و در امتداد بالادست خود می باشد. عمل این زهکش که معمولاً متشکل از گراول یا لوله شکاف دار احاطه شده توسط صافی گراولی می باشد، جمع آوری آب و انتقال آن به چاه و یا از طریق لوله به صورت ثقلی به مناطق پائین دست است . اگر چه این روش برای مخازن سد شنی مناسب می باشد، ولی در احداث سد زیرزمینی در بستر های رودخانه نیز بکار می رود. چاهی که آب را از سدهای زیرزمینی استخراج می کند در مخزن قرار می گیرد. برای جلوگیری از تخریب توسط سیلاب آن را نزدیک به کناره رودخانه ها حفر می کنند. وقتی آبخوان های با نفوذ پذیری کم مسدود گردند ساختن تعدادی بیشتر از چاه های با قطر زیاد یا گودال های جمع آوری جهت بوجود آوردن حجم ذخیره کافی به منظور پمپاژ ضروری است . اگر محل بهره برداری مردم در منطقه پائین دست سد بوده و شرایط توپوگرافی نیز فراهم باشد امکان استخراج آب از مخزن به صورت ثقلی وجود دارد. با استفاده از استخراج ثقلی ، از مشکلات نصب پمپ تعمیر و نگهداری که امروزه گریبان گیر پروژه تامین آب روستائی کشورهای درحال توسعه است ، اجتناب می گردد. این مسئله حتی درمورد پروژه هایی که دریک چاه کم عمق پمپ دستی ساده ای بکار می رود نیز صادق است. مزایا و منافع احداث سد زیرزمینی در مقایسه با سدهای سطحی عبارتند از: ۱) افت ناشی از تبخیر در مناطق خشک در سد زیرزمینی بسیار کمتر از سد سطحی است که آب در معرض نور خورشد و گرما قرار دارد. ۲) نگهداری سدهای زیرمینی بسیار راحت تر و ارزانتر از سدهای سطحی است. ۳) از تولید مثل و تکثیر حشرات و انگلها مثل پشه جلوگیری میشود. ۴) آلودگی آب ذخیره شده توسط مردم و حیوانات بصورت قابل توجهای کاهش مییابد بویژه بصورت یک چاه و پمپ دستی میتوان آب را بهداشتی و کنترل شده استحصال کرد. معایب سدهای زیر زمینی : از آنجا که ایده ها و پروژه ها و مصنوعات دست بشر هیچگاه حسن کامل نداشته و عاری از عیب نیز نبوده است سدهای زیر زمینی نیز از این امر مستسنی نیستند . و دارای معایب می باشند . از جمله معایب سدهای زیرزمینی می توان به موارد زیر اشاره کرد : 1- حجم آب کمتری را در مخزن خود ذخیره می نماید . 2- تخمین صحیح آب ذخیره شده و قابل برداشت بسیار مشکل است و به عوامل متعددی بستگی دارد . 3- در این نوع سدها به علت غیر قابل رویت بودن کار،کنترل عملیات اجرایی،کنترل کیفیت ساخت دیواره اب بند و همچنین کنترل آبگذاری از مرزها بسیار مشکل می باشد . و نیاز به دقت و مطالعه زیادی دارد . 4- در صورتی که عمق بدنه سد از 70 متر بیشتر باشد پروژه از لحاظ اجرایی و تهیه دستگاه حفاری مناسب و مسائل اقتصادی با مشکل مواجه خواهد شد . در مقایسه محاسن و معایب سدهای زیر زمینی به وضوح می بینیم که محاسن سدهای زیرزمینی نسبت به معایب ان بسیار چشمگیر تر است . با استفاده از سدهای زیر زمینی می توان با توجه به شرایط محلی امکان استفاده از منابع آب زیرزمینی راتا حدود 30 درصد افزایش داد که این میزان افزایش به خصوص در مناطق خشک رقم قابل ملاحظه ای بوده و می تواند تأثیر بسزایی در منطقه به خصوص در مواقع بحران بگذارد
بدلیل نیاز روز افزون به آب و عدم دسترسی به منابع تامین کننده آن, حفظ و استفاده از منابع زیرزمینی ضرور ی به نظر می رسد, که در مناطقی که دارای آب زیر زمینی و بستر مناسب هستند , احداث سد های زیر زمینی می تواند یکی از گزینه های مطلوب باشد . هدف از این مقاله این است که با مروری بر پروژه هایی که در این مورد انجام شده به بررسی پتانسیل آن در ایران بپردازد. مقدمه :تاریخچه استفاده از سد های زیر زمینی در ایران و جهان به تمدن های قدیمی بر می گردد به عنوان مثال سدهای زیر زمینی در جزیره ساردینا در زمان رومیان ساخته شده است و در عصر صفویه در ایران برای افزایش آب مادرچاه قنوات وزوران در میمه اصفهان آب دیگر قنات ها را به آن منحرف می کردند . ولی هم اکنون سدهای زیر زمینی با توجه به مزایایی که نسبت به سدهای سطحی دارد تقریبا در اکثر مناطق دنیا به کار برده می شوند. ادامه مقاله در ادامه مطلب هدف از طراحی سد های زیر زمینی را به طور کلی می توان در چهار بخش: ۱- تامین آب مصرفی -۲ مدیریت منابع آب ( مانند مسدود کردن چند چشمه یا قنات و هدایت آب آنها به چشمه اصلی یا مادر چاه قنوات )-۳ جلوگیری از پیشروی آب شور به آب زیر زمینی مانند سواحل و دشت های نمک -۴ زیست محیطی مانند پخش آلودگی یا تشعشعات هسته ای و اثرات سوء آنها بر آب های زیرزمینی. از جمله مزایایی که سد های زیر زمینی نسبت به سد سطحی دارد به این شرح است:- هزینه ساخت بسیار پایین تر - نزدیکتر بودن سد به محل مصرف - عدم کاهش آب به علت تبخیر سطحی - بهداشتی تر بودن مصرف آب آن به علت گندزدایی از میکروب و ویروسهایی که اغلب در آبهای پشت سد ها وجود دارد. - توزیع آب سدهای سطحی بوسیله کانال کشی بسیار گران است - تکنولوژی ساخت بسیار ساده طراحی سدهای زیرزمینی : ۱- مکانیابی :اولین قدم در احداث سدهای زیر زمینی مکانیابی می باشد و باتوجه به اینکه سدهای زیرزمینی امکان احداث در ر نقطه ای را ندارند پس با توجه به خصوصیات و اقلیم منطقه باید بهترین مکان برای احداث در نظر گرفته شود. منطقه مورد نظر از نظر اقلیمی باید دارای شرایط زیر باشد : - دارای اقلیم خشک یا نیمه خشک باشد - بارندگی نامنظم یا کم باشد یا در فصولی که به آن احتیاجی نیست باشد - با توجه به اینکه سد های زیر زمینی باید با کمترین هزینه ، بیشترین حجم مخزن و نشت کمتری را داشته باشند ، معمولا با ارتفاعی بین ۳ تا ۴ متر و در محلی که شیب زمین کمتر از ۵% است ساخته می شوند که این خصوصیت بیشتر در دره ها یا رودخانه های باریک و یکدست یافت می شود. مکان مناسب برای احداث سد زیرزمینی در مواردی شرا یط مناسب طبیعی خود مانند یک سد زیرزمینی عمل می کند و اثر سد کنندگی موانع طبیعی (مانند برآمدگی لایه نفوذ ناپذیر بستر ) می تواند نقش به سزایی در مکان یابی و صرفه جویی در هزینه ها داشته باشد. مقطع سد زیرزمینی علاوه بر شرایط توپوگرافی فوق زمین باید دارای خصوصیات زیر نیز باشد: - بستر نفوذ ناپذیر به فاصله ی کمی از سطح - لایه های زمین با خلل و فرج زیاد و ضخامت کافی برای ذخیره مناسب وهر چه بیشتر آب - در سفره های با مصالح ریزدانه معمولا آب کافی درون فضای خالی خاک وجود دارد ولی امکان بهره برداری از آن به خاطر کاهش آبدهی محدود می باشد - کمترین فاصله تا محل مصرف - عدم آلودگی آب ذخیره شده توسط فعالیت های انسانی در ضمن باید مقدار نمک خاک و مقدار بارش سالانه هم مورد بررسی قرار بگیرد.وجود لایه های نمکی باعث شور شدن آبهای ذخیره شده می شود . هرچند تحقیقات اخیر در آدلاید استرالیا نشان د اده است که جریان آهسته آب شیرین مخلوط کردن آن را با آب شور زیرزمینی محدود می کند. اهمیت بررسی مقدار بارش سالانه از این جهت است که جریان به اندازه کافی داشته باشیم و سد به خطر نیفتد. - ساخت سد :اولین اقدام در احداث سد حفر گودالی عمود بر راه زهکشییا بستر رودخانه است که به علت عمق کم عملیات اجرایی آن توسط نیروی انسانی انجام می شود . در آبرفت های ماسه ای خشک با خاصیت چسبندگی کم و مناطق شنی به علت ناپایداری شیب ها امکان فروریزی دیواره ترانشه ها وجود دارد و حفاری را با مشکل مواجه می کند با این وجود آبرفت های ماسه ای برای مکان سد مطلوب هستند چون سطح آب زیر زمینی براحتی در آنها دیده می شود ، با این حال با پمپ کردن سطح آب را پایین نگه می دارند. معمولاً زمان احداث سد های زیر زمینی در پایان فصل خشک می باشد که سطح آب زیر زمینی پایین می باشد و عملیات اجرایی با سهولت بیشتری همراه خواهد بود. - مصالح مصرفی در احداث سد با توجه به سه پارامتر ۱- منابع قرضه موجود در منطقه ۲- هزینه های مصرفی ۳سهولت انجام کار تعیین میشود هر چند از مواد ساختمانی مختلفی برای احداث می شود استفاده کرد و تنها احتیاج به آب بند کردن دیواره ه ای سد می باشد . در ذیل به دو نمونه از مصالحی که در احداث سد استفاده شده اشاره می شود : ۱- رس متراکم شده :استفاده از رس ، روش مرسومی است که احتیاجی به نیروی انسانی ماهر ندارد . رس در لایه هایی با ضخامت کم ریخته و سپس متراکم می شود . به علت جریان آبی زیر زمی نی احتمال فرسایش سطح رس وجود دارد به همین خاطر برای محافظت دیواره از ورقه های پلاستیکی استفاده می شود . عملیات پرکردن ترانشه توسط وسایل متراکم کننده و با رطوبت مناسب انجام می شود . اگر ذخیره آب زیر زمینی در فصول خشک کاهش یابد امکان توسعه درز و ترک در سد و جود دارد ، به همین خاطر با احداث دیواره با ضخامت مناسب جهت نگهداری رطوبت در منطقه هسته حتی در دوره های خشک طولانی می توان از این مسئله جلوگیری کرد. ۲- ورقه های قیر اندود یا پلاستیکی :در این روش از یک هسته پلاستیکی برای آب بند کردن استفاده می شود که نوع پلاستیک آن معمولا پلی اتیلن است و تاجایی که به هزینه ی مواد مربوط می شود .کم هزینه ترین روش می باشد . هنگامی که از این روش استفاده می شود . باید توجه داشت که باید از مصالحی مانند گل ولای برای اندود کردن دو طرف ورقه استفاده شود تا از ایجاد سوراخ توسط سنگ های تیز جلوگیری به عمل آید . همچنین برای محافظت در برابر اثرات انبساط و انقباض باید تغییرات دمایی را مورد توجه قرار داد. در هنگام سوراخ شدن ورقه می شود ورقه پلاستیکی دیگر با یک ماده چسبنده ی مناسبی وصله کرد ۳- استخراج آب :عملیات استخراج آب به دو صورت ثقلی و حفر چاه انجام میشود . اگر محل بهره برداری مردم در منقطه پایین دست سد باشد و شرایط توپوگرافی نیز فراهم باشد امکان استخراج آب از مخازن به صورت ثقلی وجود دارد. در این روش از طریق لوله که از بدنه سد میگذرد و نیروی ثقل آب را به مناطق پایین دست هدایت می کنند . چاهی که آب را از سد های زیرزمینی استخراج می کند در مخزن قرار می گیرد و برای جلوگیری از تخریب توسط سیلاب آن را نزدیک به کناره ی رودخانه ها حفر میکنند. نمونه های انجام شده در ایران : سابقه ساخت سدهای زیر زمینی در ایران در عصر حاضر به سال ۱۳۷۰ میرسد که در کهنوج کرمان یه منظور تامین آب شرب شهرکی توسط وزارت جهادسازندگی وقت انجام شد این سد که با عرض ۴۰ متر و ارتفاع ۱۲ متر در شیب ۴% با هسته رسی ساخته شد که حجم ذخیره آن حدود ۱۰۰۰ مترمکعب بود . از جمله دیگر کارهای انجام شده می توان به موارد زیر اشاره کرد : کوهرز دامغان که روش ساخت آن از دوقسمت ساخته شد ۱- از کف پی تا ارتفاع ۴ متر به صورت دیوار چینی آجری با رویه قیرگونی شده ۲- بقیه دیوار تا سطح زمین با رس کوبیده سد زیرزمینی تویه دوار که تا عمق ۵ متر از سنگ و ملات و ادامه آن از بتن استفاده شده است و برای حفاظت از لایه ایزوگام دیوار آجری ۲۰ سانتیمتری ایجاد گردید و در داخل مخزن سد از مصالح گراولی استفاده شد. از موارد در حال ساخت میتوان به سدهای در حال ساخت در ماکو در آذربایجان غربی و خرانق یزد اشاره کرد نتیجه گیری :سدهای زیرزمینی با توجه به هزینه پایین ، روش ساخت آسان ، ذخیره آب بهداشتی و مزایای بسیاری که نسبت به سد های سطحی دارد و به خصوص با توجه به آب وهوای خشک ونیمه خشک ایران می تواند یک روش مقرون به صرفه و ساده برای استفاده از آب های زیرزمینی باشد. امید است در کنار صرف هزینه های زیاد در بخش سد سازی در کشور ما ، ساخت این گونه سدها نیز بیش از پیش مد نظر قرار بگیرد.
طي بارندگيهاي اخير در هرمزگان؛ سد زيرزميني سانگون سندرك آبگيري شد
خبرگزاري فارس: مدير كل منابع طبيعي و آبخيزداري هرمزگان گفت: در پي بارندگيهاي اخير در هرمزگان سد زيرزميني سانگون بخش سندرك از توابع ميناب به ميزان 30 ليتر در ثانيه آبگيري شد. الياس پرورش امروز در گفتگو با خبرنگار فارس در بندرعباس اظهار داشت: اين سد در روستاي تمبو بر روي رودخانه سانگون احداث شده و در حال حاضر آماده بهرهبرداري است. وي با بيان اينكه سدهاي زيرزميني با توجه به شرايط اقليمي و تبخير زياد آب در هرمزگان مناسبترين راه براي مهار و ذخيره سيلابها هستند، اضافه كرد: پروژه سد سانگون شامل يك دستگاه سد زيرزميني، دو كيلومتر خط انتقال آب و يك دستگاه استخر با ظرفيت تأمين آب دايمي به ميزان 30 ليتر در ثانيه است. پرورش هدف اصلي احداث سدهاي زيرزميني مهار و بهرهبرداري از سيلابهاي فصلي و جريانات زيرزميني عنوان كرد و افزود: احداث سدهاي زيرزميني نقش مهمي در مديريت و توسعه منابع محدود آبي هرمزگان دارد. وي ادامه داد: در كشور ما به ويژه در هرمزگان پروژههاي سد سازي به دليل محدود بودن بارندگي، گسترش سازههاي آلوده كننده، استحصال بيش از حد منابع محدود آبي و وجود خاستگاههاي مناسب براي احداث سدهاي زيرزميني مورد توجه مسئولان دستگاههاي متولي قرار گرفته است. پرورش با بيان اينكه احداث سدهاي زيرزميني در كشور سابقه چنداني ندارد، اضافهكرد: تاكنون مطالعات دقيق و كارشناسي به منظور شناسايي مناطق مستعد براي اجراي اين گونه سازها در سطح گسترده در استان صورت نگرفته است. وي در پايان خاطرنشان كرد: سدهاي زيرزميني به دليل مدفون بودن در بستر رودخانه در برابر زلزله، افت سريع فشار و تخليه ناگهاني آب، انبساط و انقباض دمايي، فشار هيدروليكي در مقايسه با سدهاي ديگر مقاومتر هستند.
رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی از احداث نخستین "سد زیرزمینی" ایران در این استان خبر داد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی صبا به نقل از خبرگزاری مهر محمد فرحناک غازانی اظهار داشت: نخستین سد زیرزمینی ایران در حوزه آبخیز مشنق (از توابع شهرستان شبستر) در استان آذربایجان شرقی اجرا می شود. وی با بیان اینکه فناوری احداث سدهای زیرزمینی تنها در اختیار برخی کشورهای پیشرفته است، تصریح کرد: کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی برای نخستین بار در کشور به طور آزمایشی این پروژه را اجرا می کنند. فرحناک مهمترین هدف اجرای این پروژه را "تغذیه مصنوعی در آبخوان ها" اعلام کرد و افزود: با احداث سدهای ذخیره ای زیرزمینی، ضمن ذخیره نزولات آسمانی، سفره های زیرزمینی نیز تغذیه شده و آب مورد نیاز زراعی و باغی تامین می شود. رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی همچنین تصریح کرد: تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی، افزایش پتانسیل زراعی و باغی با ایجاد مزارع زراعی و باغات دیم، بهبود وضعیت منابع طبیعی در دشتهای سیلابی بر روی مخروط افکنه های معضل دار، افزایش گیاهان قابل تعلیف دام و افزایش حاصلخیزی خاک از دیگر اهداف و نتایج این طرح خواهد بود. وی تاکید کرد: با توجه به مطالب فوق، سدهای زیرزمینی به عنوان یک طرح نوین و ملی از سوی پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، جهت اجرا در استان آذربایجان شرقی مورد تصویب قرار گرفت. فرحناک با اشاره به وضعیت اقلیمی ایران یادآور شد: باتوجه به اینکه قسمت اعظم کشور ایران جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد، کمبود نزولات جوی و پایین بودن قدرت حاصلخیزی خاک مشکل اصلی در توسعه احیا اراضی زراعی و مرتعی در ایران بوده است. وی همچنین ادامه داد: از طرف دیگر عدم آگاهی کافی مردم از فن و دانش نوین، تامین و استفاده بهینه از منابع آب موجود و قابل دستیابی موجب شده است تا سالانه بیش از 57 درصد از نزولات آسمانی بدون استفاده و به صورت هرز آبها و سیلابها از دسترس خارج شوند. رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی در خصوص سد زیرزمینی شبستر گفت: مکان یابی سد زیرزمینی در استان توسط اکیپ کارشناسی بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری از بخشهای تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی صورت پذیرفت. به گفه وی، نتایج بدست آمده نشان می دهد در شهرستان های شبستر، مرند، سراب ، بستان آباد می توان به احداث سدهای زیرزمینی مبادرت کرد. دکتر فرحناک اظهار داشت: منطقه مشنق از نظر اقلیم جزو مناطق خشک سرد بوده و تابستان های گرم و خشک را با بارش های حداقل و متوسط سالانه 288 میلیمتر سپری می کند. وی خاطرنشان کرد: ساکنین این روستا از لحاظ منابع آبی به شدت در مضیقه بوده به طوریکه علاوه بر مشکلات تاًمین آب شرب، در تاًمین آب زراعی نیز دارای محدودیت هستند. از سوی دیگر خشکسالی های اخیر مشکلات آن ها را دوچندان کرده و اکثر باغات خشک شده و محصولات زراعی نیز کاهش یافته است. به گفته فرحناک، با احداث این طرح مشکلات و نیازهای آبی اهالی برطرف شده و موجب توسعه پایدار در منطقه می شود. براساس اعلام کارشناسان، وسعت آبخوان این طرح 39 هزار متر مربع بوده و با احتساب عمق آبرفت منطقه حجم مخزن 585 هزار مترمکعب خواهد بود. بر این اساس با احتساب کل رسوبات آبرفتی و آبدهی مخصوص می توان 175 هزار و 500 متر مکعب حجم آب قابل ذخیره و 152 هزار و 100 متر مکعب آب قابل استحصال را برای این آبخوان در نظر گرفت.
دوباره سلام. دلم خواست تا یکی از پارمترهای تخمینی Initial Heads برای طرح رو که surfer در آورده قرار بدم. مال قبل از اجرای سده البته توجه کنین که فایل اصلی WMF هست که کیفیت بهتری داره ولی JPG ش خیلی کم حجم تره.
سلام دوستان. الان نشستم دارم رو مدل کار می کنم. چند تا تصمیم گرفتم که دارم اعمال می کنم.
دارم river و drain رو به کمک polyline کار می کنم. چون اینجوری خیلی منطقی تره تازه کنترل بیشتری روی داده ها بخصوصو تو قنات دارم چون موقعیت چاهها رو دقیقاً می دونم
برای ساده کردن تخمین Initial Heads از surfer استفاده کردم.
می خواهم تو قسمت Head Observation از منوی PEST قبل از اجرا کردنش برای چاهک مشاهداتی P2 بعلت نزدیکتر بودن به محل سد و قرار گرفتن در دل مخزن مقدار Weight بیشتری رو در نظر بگیرم.
اگر در این مورد نظری دارین، خوشحال میشم تا با من در نظر بزارین. عکس رو هم قرار می دهم تا آخرین تغییرات مدل رو ببینین.
سلام. امروز سر ظهر حوالی ساعت 2 رفتم به دانشکده کشاورزی و در قسمت گروه آب، اونجا با جناب آقای دکتر رضایی و خانم مهندس حسنی جلسه ای داشتیم در مورد مدل بندی و پس از مشاهده مدل خانم مهدس کمی هم در مورد مدل بنده حرف زده شد که نتایج آن بدین شرح است.
تعیین Kv برای کف رودخانه
تعیین سد زیر زمینی با هد ثابت 1-
کالیبره کردن مدل، یک بار با steady state ویک بار با transient
کنترل Head و واریانسها از طریق PEST
در ضمن بقیه مطالب و توضیحات را در ادامه مطلب به خدمتتون عرض خواهم کرد. با تشکر واحددوست Babak.V.Doost
با سلام. وقتی مطلب قبلی رو می نوشتم در حقیقت چند تا مدل ساخته بودم و Run کرده بودم منتهی نمی خواستم همه چیز قاطی بشه، واسه همین الان آخرین وضعیت رو قرار می دهم تا ببینین.
زه کش رو دوباره اضافه کرد. چون چاه دقیقاً اون چیزی رو که می خواستم جواب نداد. (خیلی هم جالب شد).
PEST هم Run شد ولی دقیقاً نمی دونم کجاشو باید کنترل کنم، چون Discrepancy برار 0.01% هست!!!!!!
سد رو با Horizatal flow barriers مدل کردم.
این حالت قبل از PMPATH هستش. همونطور که می بینی سیستم زه کش، رودخانه و سلولهای 1- مشخص هستند. چند تا المان هم تو جاهای مختلف در نظر گرفتم تا Particel tracking کنمشون
.
تو عکس زیر هم مشاهده می کنین، همه چیز گویا هستش. تازه همونجور که گفتم می بینی که زه کش عمل نمی کنه و فقط داره از خودش تراوش می ده که تو عمل هم مهندس جعفری اینا با این مشکل مواجه شده بودند. رودخانه هم تو بالا دست داره تراوش می ده ولی تو پایین دست داره آب رو زهکشی میکنه. خیلی جالبه نه؟ اگه تو مقطع کناری هم ببینین میشه دید که آب میاد از روی تاج سد سرریز میشه!!!!!!
با سلام. از آخرین دفعه ای که مطلب ننوشتم کلی اتفاق خوب و بد افتاده. مثلاً وقت گذاشتم و رفتم دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه و چند تا پایان نامه در مورد Modflow خوندم. بعد آقای دکتر رضایی بنده رو معرفی کردند برم با آقای مهنس خالق زاده که پایان نامه ایشون در مورد Modflow بود صحبت بکنم. متاسفانه بعلت اینکه زمان زیادی از فارغ التحصیلص ایشون گذشته بود نتونستند کمکی بکنند. (البته لازم به ذکر هستش که ایشون بسیار مودب و با نزاکت بنده را تحویل گرفتند). بعد از اون زنگ زدم با آقای دکتر دادمهر هم کمی صلاح و مشورت نمودم. و بعد از این همه ورجه وورجه فعلاً تصمیم دارم کارهای زیر رو انجام بدم:
برای تست ورودی و خروجی رودخانه رو کلاً هد ثابت بدم (1-) تا گرادیان هیدرولیکی برقرار بشه (دکتر دادمهر صلاح نمی دونستند).
رودخانه کاملاً محصور در داخل مدل میشه
زه کش رو حذف کنم چراکه در عمل نیز بعلت بالاتر بودن سطح آن از سطح تاج زیرزمینی، زهکش بازده خود را از دست داده است و بعد به جای همون یک چاه با تخلیه معادل دبی زه کش عمل کنم.
تست کنم ببینم که خود سد را با چی مدل کنم؟ با سلولهای 0 یا با Horizantal flow barriers؟
به پیشنهاد آقای دکتر دادمهر ابعاد سلولهامو بزرگتر انتخاب کنم؟؟؟
به هر حال کلاً تو استرس هستم چون حد اکثر تا اواسط بهمن باید دفاع کنم ولی هنوز اولین مدل هم درست و حساب run نشده.
سلام دوستان عزیز. چون قبلاً داشتم روی نفوذ آب شور و تداخل آب شیرین و شور کار می کردم خواستم چند لینک و Headline براتون قرار بدم که هر کی مایل باشه بره دنبالش. بنا به فرموده جناب آقای دکتر دادمهر در این مورد یکی از مراجه اولیه و اساسی برای شروع می تونه کلمات کلیدی زیر باشه: Salinity intrusion,Coastal Aquifers, Giben Herzberg تداخل آب شور و شیرینی، حفاظت از آبخوانهای ساحلی و مرزهای چگالی در ضمن توی کتاب اصول هیدرولوژی کاربردی (دکتر.امین علیزاده) و در بخش سومش یعنی هیدرولوژی و هیدرولیک چاه، قسمتهای آخر فصل بعد از مطلب شماره 11-6 (تغذیه مصنوعی آبهای زیرزمینی، مطلب شماره 11-7 یعنی تداخل آب شور وشیرین آورده شده. که تمایل دارم اینجا قسمتی از اون را بنویسم:
"یکی از مشکلاتی که منابع آبهای زیر زمینی را تهدید می کند وارد شدن آبهای شور به داخل لایه های آبدار و یا بهبارت دیگر شور شدن لایه های آبدار زمین است. این امر بخصوص در مناطق ساحلی و مناطق کویری و یا نقاطی که آب شور در اعماق پایین تر وجود دارد از از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مناطق آب شور و شیرین مطابق شکل زیر:
توسط یک جبهه از هم مجزا می باشند. در هر نقطه از این جبهه فشار یکه از پایین و بالا وارد می شود مساوی بوده و لذا آن را در حالت تعادل قرار می دهد. فشار وارده از پائین معادل فشار آب شور :
ρs . g.Z
و فشاری که از بالا وارد می شود معادل فشار آی شیرین و عبارت است از:
ρf . g.(Z+h)
بنا بر این خواهیم داشت
(ρs . g.Z =ρf . g.(Z+h
که در آن ρs : دانسیته آب شور، ρf: دانسیته آب شیرین، h: فاصله سطح ایستابی تا تراز آب سطح دریا (بار پیزومتری نسبت به سطح دریا) و Z: عمق جبهه آب شور نسبت به سطح دریا در هر نقطه از فرمول زیر می توان Z را محاسبه کرد.
Z= [(ρf) / (ρs- ρf)].h
چون دانسیته آب شور 1/025 و دانسیته آب شیرین 1 گرم در سانتیمتر مکعب می باشد لذا:
Z = [(1.0) / (1.025-1.0)]*h
Z=40h
بدین ترتیب مشاهده می شود که اگر سطح ایستایی در نواحی ساحلی به اندازه h متر بالاتر از تراز سطح آب دریا قرار گیرد تا عمق 40h در زیر آب شیرین وجود خواهد داشت و هر زمان که این آب به پایین تر از سطح دریا برسد آب شور به سمت ساحل حرکت خواهد کرد."
برای ادامه مطلب رجوع شود به صفحه 443 کتاب.
و دوستان این نشان دهنده ترسناکترین و خطرناکترین و مطرحترین مساله در موضوع نفوذ آب شور است، چراکه این بدان معنی است که اگر فقط 1متر وتنها 1 متر از سطح آب لایه آبدار در اثر براشت بی رویه کاسته شود، آب شور 40 متر نسبت به مرز قبلی خود بیشتر به سمت داخل نفوذ خواهد کرد.